|
|
Ngày An toàn Thực phẩm Thế giới 2022: “Sử dụng kỹ thuật hạt nhân để Thực phẩm an toàn hơn, Sức khỏe tốt hơn”
Ông Andrew Cannavan, Trưởng Bộ phận Kiểm soát và An toàn Thực phẩm tại Trung tâm liên hợp FAO/IAEA về Kỹ thuật hạt nhân trong nông nghiệp và thực phẩm cho biết: “Trong quá trình di chuyển phức tạp của thực phẩm, từ nông trại đến bàn ăn, kỹ thuật hạt nhân có thể góp phần vào an toàn thực phẩm. Công nghệ hạt nhân và các kỹ thuật phân tích liên quan được chuyển giao cho các quốc gia thông qua chương trình hợp tác kỹ thuật của IAEA và được phát triển thêm thông qua các hoạt động nghiên cứu phối hợp của tổ chức này. Ông nói thêm: “Các quốc gia này được trang bị kỹ năng để mở rộng và áp dụng các kỹ thuật với các tình huống khác nhau và tự thực hiện các nghiên cứu về an toàn thực phẩm”.
Phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm - tuyến đầu bảo vệ
Vì người tiêu dùng không thể không phát hiện hầu hết các mối đe dọa về thực phẩm bị ô nhiễm, các phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm là chìa khóa để ngăn chặn sự lây lan ô nhiễm. Trung tâm Liên hợp FAO/IAEA đã và đang hỗ trợ các phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm trên toàn thế giới trong việc kiểm tra và theo dõi các chất gây ô nhiễm và dư lượng hóa chất nông nghiệp trong thực phẩm.
Ví dụ ở Sri Lanka, sự hỗ trợ của IAEA trong việc phát triển năng lực kiểm tra đã đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt là khỏi dầu dừa nhiễm aflatoxin. Theo WHO, tiếp xúc lâu dài với aflatoxin có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và sự phát triển bình thường, hoặc gây ung thư.
Tại Cameroon, nghiên cứu mới - được hỗ trợ bởi IAEA và FAO - đã chỉ ra sự cần thiết phải quản lý đối với cá trong nuôi trồng thủy sản, mức kháng sinh trong một nửa số cá trong các trang trại nhỏ được nghiên cứu có mức kháng sinh vượt quá giới hạn quốc tế chấp nhận. Hóa chất nông nghiệp và thuốc thú y cũng được tìm thấy trong một phần đáng kể cá. “Các nghiên cứu như thế này giúp các nhà hoạch định đưa ra các giải pháp ngăn ngừa ô nhiễm thực phẩm,” ông Cannavan nói.
Chiếu xạ thực phẩm để loại bỏ chất gây ô nhiễm
Chiếu xạ thực phẩm giúp loại bỏ hoặc trung hòa các chất gây ô nhiễm vi sinh có hại mà không làm thay đổi mùi vị hoặc kết cấu của thực phẩm và không để lại dư lượng. Ông Carl Blackburn, Chuyên gia chiếu xạ thực phẩm tại Trung tâm FAO/IAEA cho biết: “Bức xạ ion hóa tốt đối với thực phẩm, nhưng không tốt đến vi khuẩn hoặc sâu bệnh xâm nhập. IAEA và FAO đang hỗ trợ những phát triển mới nhất trong lĩnh vực chiếu xạ thực phẩm và kiểm dịch thực vật. Năm 2021, một dự án nghiên cứu phối hợp của IAEA đã chứng minh tính khả thi của việc sử dụng chùm tia điện tử năng lượng thấp (LEEB) và tia X năng lượng thấp để giảm sự lây nhiễm và xâm nhập vi sinh vật. Một dự án nghiên cứu phối hợp mới và đang được triển khai dành cho các phương pháp điều trị bằng chùm năng lượng thấp tiếp tục phát triển và thúc đẩy sự đổi mới của quá trình xử lý thực phẩm bằng bức xạ.
Đồng vị ổn định để phát hiện thực phẩm làm giả
“Nếu người tiêu dùng mua một sản phẩm bị pha trộn, làm giả thì người tiêu dùng không biết. Các thành phần trong đó có thể không an toàn, chúng có thể độc hoặc có hại” ông Cannavan nói.
Kỹ thuật chính để phát hiện gian lận trong thực phẩm là đo và phân tích các đồng vị ổn định có trong tự nhiên. Đồng vị được đo bằng phổ kế khối lượng tỷ lệ đồng vị (IRMS), và tỷ lệ của các đồng vị có thể được so sánh với thực phẩm chuẩn để phân biệt giữa thực phẩm thật và thực phẩm bị pha tạp. Ông Cannavan cho biết: “Tỷ lệ đồng vị của một số nguyên tố có thể được sử dụng để truy xuất nguồn gốc thực phẩm, kiểm tra tính xác thực và kiểm tra các chất gây ô nhiễm hoặc tạp chất”.
Ở Bangladesh, nơi sản xuất mật ong tăng cho cả tiêu thụ nội địa và xuất khẩu, Trung tâm Kỹ thuật Hạt nhân FAO/IAEA đã giúp đào tạo kỹ thuật hạt nhân và hỗ trợ để theo dõi gian lận và pha tạp thực phẩm. Vào năm 2021, Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Bangladesh đã có thể xác định thành phần đồng vị carbon, nitơ và oxy của 52 mẫu mật ong được thu thập từ người nuôi ong, thị trường Bangladesh và thị trường nước ngoài. Bằng cách sử dụng IRMS, 12 mẫu được phát hiện bị tạp nhiễm với xi-rô đường. Ủy ban đã có cảnh báo Cơ quan An toàn Thực phẩm của Bangladesh.
09:09 29/06/2022: An toàn là trên hết - câu khẩu hiệu này đúng khi nói đến thực phẩm mà chúng ta ăn. Ông Naoko Yamamoto, Trợ lý Tổng giám đốc về Hệ thống y tế và bảo hiểm y tế toàn cầu của Tổ chức Y tế thế giới cho biết: “Cứ 10 người thì có 1 người bị bệnh do thực phẩm ô nhiễm mỗi năm. Có lẽ chúng ta không nghe nhiều về các bệnh lây truyền qua đường thực phẩm, nhưng gánh nặng sức khỏe cộng đồng từ những bệnh này tương đương với bệnh sốt rét hoặc HIV/AIDS”.
Các phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm đóng một vai trò quan trọng trong việc phát hiện và ngăn chặn sự lây lan của ô nhiễm. (Ảnh: Cục Quản lý Chất lượng Sản phẩm Chăn nuôi, Thái Lan)
Vào Ngày An toàn Thực phẩm Thế giới, ngày 7 tháng 6 - kỷ niệm “Thực phẩm an toàn hơn, sức khỏe tốt hơn” - IAEA đang nâng cao nhận thức về vai trò của các đồng vị và kỹ thuật hạt nhân khác trong việc đảm bảo thực phẩm chúng ta ăn là an toàn. IAEA, phối hợp với Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), xây dựng năng lực trên toàn thế giới trong việc sử dụng các kỹ thuật này và cũng hỗ trợ những phát triển mới nhất trong việc áp dụng bức xạ ion hóa để giúp thực phẩm luôn tươi ngon và không bị sâu bọ xâm hại.Ông Andrew Cannavan, Trưởng Bộ phận Kiểm soát và An toàn Thực phẩm tại Trung tâm liên hợp FAO/IAEA về Kỹ thuật hạt nhân trong nông nghiệp và thực phẩm cho biết: “Trong quá trình di chuyển phức tạp của thực phẩm, từ nông trại đến bàn ăn, kỹ thuật hạt nhân có thể góp phần vào an toàn thực phẩm. Công nghệ hạt nhân và các kỹ thuật phân tích liên quan được chuyển giao cho các quốc gia thông qua chương trình hợp tác kỹ thuật của IAEA và được phát triển thêm thông qua các hoạt động nghiên cứu phối hợp của tổ chức này. Ông nói thêm: “Các quốc gia này được trang bị kỹ năng để mở rộng và áp dụng các kỹ thuật với các tình huống khác nhau và tự thực hiện các nghiên cứu về an toàn thực phẩm”.
Phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm - tuyến đầu bảo vệ
Vì người tiêu dùng không thể không phát hiện hầu hết các mối đe dọa về thực phẩm bị ô nhiễm, các phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm là chìa khóa để ngăn chặn sự lây lan ô nhiễm. Trung tâm Liên hợp FAO/IAEA đã và đang hỗ trợ các phòng thí nghiệm an toàn thực phẩm trên toàn thế giới trong việc kiểm tra và theo dõi các chất gây ô nhiễm và dư lượng hóa chất nông nghiệp trong thực phẩm.
Ví dụ ở Sri Lanka, sự hỗ trợ của IAEA trong việc phát triển năng lực kiểm tra đã đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt là khỏi dầu dừa nhiễm aflatoxin. Theo WHO, tiếp xúc lâu dài với aflatoxin có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và sự phát triển bình thường, hoặc gây ung thư.
Tại Cameroon, nghiên cứu mới - được hỗ trợ bởi IAEA và FAO - đã chỉ ra sự cần thiết phải quản lý đối với cá trong nuôi trồng thủy sản, mức kháng sinh trong một nửa số cá trong các trang trại nhỏ được nghiên cứu có mức kháng sinh vượt quá giới hạn quốc tế chấp nhận. Hóa chất nông nghiệp và thuốc thú y cũng được tìm thấy trong một phần đáng kể cá. “Các nghiên cứu như thế này giúp các nhà hoạch định đưa ra các giải pháp ngăn ngừa ô nhiễm thực phẩm,” ông Cannavan nói.
Chiếu xạ thực phẩm để loại bỏ chất gây ô nhiễm
Chiếu xạ thực phẩm giúp loại bỏ hoặc trung hòa các chất gây ô nhiễm vi sinh có hại mà không làm thay đổi mùi vị hoặc kết cấu của thực phẩm và không để lại dư lượng. Ông Carl Blackburn, Chuyên gia chiếu xạ thực phẩm tại Trung tâm FAO/IAEA cho biết: “Bức xạ ion hóa tốt đối với thực phẩm, nhưng không tốt đến vi khuẩn hoặc sâu bệnh xâm nhập. IAEA và FAO đang hỗ trợ những phát triển mới nhất trong lĩnh vực chiếu xạ thực phẩm và kiểm dịch thực vật. Năm 2021, một dự án nghiên cứu phối hợp của IAEA đã chứng minh tính khả thi của việc sử dụng chùm tia điện tử năng lượng thấp (LEEB) và tia X năng lượng thấp để giảm sự lây nhiễm và xâm nhập vi sinh vật. Một dự án nghiên cứu phối hợp mới và đang được triển khai dành cho các phương pháp điều trị bằng chùm năng lượng thấp tiếp tục phát triển và thúc đẩy sự đổi mới của quá trình xử lý thực phẩm bằng bức xạ.
Đồng vị ổn định để phát hiện thực phẩm làm giả
Nguồn: ThermoFisher Scientific
Từ nấm cục và rượu vang cho đến mật ong và dầu ô liu, các sản phẩm đôi khi bị các nhà cung cấp pha trộn hoặc dán nhãn sai với hy vọng tăng lợi nhuận. May mắn cho người tiêu dùng, dấu vân tay đồng vị của thực phẩm có thể xác nhận hoặc phủ nhận danh tính của sản phẩm. Phân tích đồng vị ổn định xác định thành phần thực phẩm và xem nhãn có tương ứng với các thành phần.“Nếu người tiêu dùng mua một sản phẩm bị pha trộn, làm giả thì người tiêu dùng không biết. Các thành phần trong đó có thể không an toàn, chúng có thể độc hoặc có hại” ông Cannavan nói.
Kỹ thuật chính để phát hiện gian lận trong thực phẩm là đo và phân tích các đồng vị ổn định có trong tự nhiên. Đồng vị được đo bằng phổ kế khối lượng tỷ lệ đồng vị (IRMS), và tỷ lệ của các đồng vị có thể được so sánh với thực phẩm chuẩn để phân biệt giữa thực phẩm thật và thực phẩm bị pha tạp. Ông Cannavan cho biết: “Tỷ lệ đồng vị của một số nguyên tố có thể được sử dụng để truy xuất nguồn gốc thực phẩm, kiểm tra tính xác thực và kiểm tra các chất gây ô nhiễm hoặc tạp chất”.
Ở Bangladesh, nơi sản xuất mật ong tăng cho cả tiêu thụ nội địa và xuất khẩu, Trung tâm Kỹ thuật Hạt nhân FAO/IAEA đã giúp đào tạo kỹ thuật hạt nhân và hỗ trợ để theo dõi gian lận và pha tạp thực phẩm. Vào năm 2021, Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Bangladesh đã có thể xác định thành phần đồng vị carbon, nitơ và oxy của 52 mẫu mật ong được thu thập từ người nuôi ong, thị trường Bangladesh và thị trường nước ngoài. Bằng cách sử dụng IRMS, 12 mẫu được phát hiện bị tạp nhiễm với xi-rô đường. Ủy ban đã có cảnh báo Cơ quan An toàn Thực phẩm của Bangladesh.
TTĐT, theo IAEA
Tin bài khác
Thống kê truy cập
Online: 210
Số lượt truy cập: 11433480
|
CỤC AN TOÀN BỨC XẠ VÀ HẠT NHÂN Địa chỉ: Tầng 14, 113 Trần Duy Hưng - Trung Hòa - Cầu Giấy - Hà Nội Điện thoại: (84-24).3942.8636 - Fax: (84-24).3822.0298 Email: atbx@most.gov.vn |
Lên đầu trang
 |